Noodzakelijke stilte

Het geloof in oneindige expansie klopt natuurlijk niet. Er is niets in de natuur dat oneindig groeit. Contractie en stilte zijn noodzakelijk in ons leven en werk. Daarbij moet je weten dat stilte alleen kan komen als er werkelijk sprake is geweest van contractie (herfst) en echte nieuwe groei kan alleen komen als er stilte (winter) is geweest. Anders niet. Stilte gaat over eenheid en alleen vanuit die eenheid komt de natuurlijke impuls voor een volgende fase van groei en expansie. Elk jaar weer opnieuw. Als je dat goed begrijpt, dan begrijp je ook het belang van deze (rust-)periode: de winter.

De nacht

Je kunt de winter zien als de nacht van het jaar. Het is de slaapperiode. In de slaap zijn er volop krachten van vernieuwing en zuivering aan het werk. De winter is daarom de periode van aan de ene kant naar binnen keren, stil worden, en aan de andere kant worteling. De zaden die in de herfst in de aarde zijn gevallen, komen dieper in de grond te liggen en hebben rust nodig. Dat geldt ook voor ons als mens. Als je de winter met aandacht beleeft, dan komen jouw wortels dieper in je ziel te liggen.

Voeding

In de winter, in de stilte, vindt er voeding plaats van deze wortels. De voeding zorgt ervoor dat er voldoende energie komt om in het nieuwe voorjaar de strijd aan te kunnen. Voor de natuur om ons heen is dat de strijd met de vorst; de strijd om de blaadjes en bloesem naar buiten te laten gaan. Daar is namelijk energie voor nodig. En die energie verzamel je in de winter. Als je denkt dat je hier niet aan mee hoeft te doen, dan maak je een grote vergissing. De winter – de naar binnen kering - is absoluut nodig om nieuwe energie te creëren.

Nieuw leven

Je kunt ook over de winter zeggen dat het de periode is van de dood. De winter is het symbool van het archetype van de dood en de wederopstanding. Dit archetype geeft gelijk de paradox aan van de winter. In de winter gaat het over verval, afscheid en kaal worden, maar ook over de start van nieuw leven; groei gehuld in rust. Het betekent dat er te midden van de rust en stilte een opbouw van energie plaatsvindt, die later in de lente tot nieuwe vormen zal leiden. In de winter kun je dus leren dat verval en de dood onderdeel zijn van het leven. Er is iets dat altijd doorgaat. Dat vraagt je om vertrouwen te houden als de vormen om je heen vervallen.

Start november

Nu de stap naar deze maand. In november zijn er veel thema’s aan de orde, maar de belangrijkste thema’s gaan over het leren afscheid nemen van illusies en de start van een opruimproces. Niet voor niets heeft de maand november eigenlijk het opschrift ‘afscheid nemen of achterlaten van illusies’. November biedt je als mens, als professional en als organisatie de kans om te leren omgaan met verval en sterfelijkheid.

Winst & verlies

Laten we een stap terugdoen om het proces van een jaar goed te begrijpen. Eerder heb je kunnen leren dat je in de maand september een eerste balans opmaakt. Je kijkt naar de eerste oogsten van het jaar en maakt een soort van een winst & verliesrekening. Dat is nog redelijk oppervlakkig. Je kijkt in september globaal naar wat er goed en minder goed ging. In oktober wordt het stiller. In oktober laat je ‘de oogst’ nog een keer goed tot je doordringen en laat je vanuit de stilte je geweten spreken. De vraag die je jezelf in oktober stelt, is: ‘Als ik nu stil word en naar mijn leven en werk kijk, wat klopte er dan dit jaar en wat klopte er niet? Dat is een vraag naar waarheid; naar dat wat je weet vanuit je hart. Soms is die waarheid leuk, soms niet, maar de waarheid is de waarheid. Als je eenmaal in november bent, dan stop je met beschouwen en beoordelen. In november ga je weer terug naar de feitelijkheden.

Afscheid nemen

De feitelijkheid is dat het in november kaal wordt. De bladeren vallen echt van de bomen. Daar kun je niets aan doen. Er komen novemberstormen of noordwesterstormen. De hele boel wordt schoon geblazen. Alle franje gaat er in november af. In november keer je naar binnen en als je naar binnen keert, dan word je altijd gedwongen om te kijken naar datgene dat het leven niet meer doorlaat; naar illusies. Als de bladeren van de bomen vallen en het wordt kaal, dan komen in de kaalheid die illusies naar boven.

Illusies

Het is zo dat wij als mens in het leven, met name in onze eerste levensjaren, gedragspatronen (conditioneringen) ontwikkelen die ons een tijd lang helpen, totdat ze niet meer werken. Dan worden het blokkades of illusies. Illusies kun je dus zien als een manier van denken, voelen en of handelen waarmee je vroeger eens of meerdere keren hebt leren overleven. Daarmee bedoelen we ook echt overleven, omdat de situatie voor jou als kind of jongere toen echt zo ernstig was. Door het leven heen verandert de situatie natuurlijk en word je volwassen. Dan zijn dezelfde gedachten, gevoelens en of handelingen niet (altijd) meer nodig of niet meer opportuun. Toch denken we vaak dat de gedragspatronen noodzakelijk blijven in ons leven. We zijn er aan gehecht geraakt uit overlevingsdrang. November is de periode om je neiging (om die gedragspatronen vol te houden) te doorzien en door te prikken. Anders gezegd: in november probeer je stapje voor stapje afscheid te nemen van jouw gedragspatronen die eigenlijk illusies zijn geworden.

Levensproces

Het is wel belangrijk dat je in deze tijd leert dat het proces van verval en versplintering in je leven en werk niet te voorkomen is. Het is ook niet een proces dat om te keren valt. Het verval in deze periode wordt niet veroorzaakt, omdat je iets verkeerd hebt gedaan. Het hoort bij het leven. Het leven (en ook ons werk) gaat altijd over opgaan, blinken en verzinken. Als je je hiertegen wilt verzetten, dan heeft dat geen enkele zin. Het maakt het verval alleen maar ingewikkelder.

Mens-zijn

In november kun je heel diep op het afscheid nemen van illusies ingaan, omdat het onderdeel is van het mens-zijn. Het is belangrijk. Probeer in deze tijd daarom echt onder ogen te zien welke houding, welk gedrag, welke meningen, enzovoort nog relevant zijn en je helpen en welke overbodig zijn geworden. Als dat laatste het geval is, dan moet je er afscheid van nemen. Waar moet jij nu afscheid van nemen? Van welke relaties moet je afscheid nemen, omdat ze niet meer vruchtbaar zijn? Welke vormen of ideeën laten het leven niet meer door en welke illusies daarover moet je achterlaten? Of: wat houd je eigenlijk vast dat je los moet laten? Dat zijn de vragen die je jezelf stelt in november. Je zult merken hoe moeilijk dat is.

Dagelijks brood

Je hoeft overigens niet actief op zoek te gaan naar illusies. Je komt je eigen illusies en blokkades tegen in je dagelijks brood. Dat betekent dat je illusies tegenkomt in situaties op je werk, thuis, in je familie, enzovoort. Die situaties geven je de mogelijkheid om het dagelijks brood, dat op je bord komt, echt onder ogen te zien. Het kan dan zijn dat je je ineens situaties van vroeger herinnert; herinneringen aan je vader en moeder of aan je kindertijd. Dat zijn herinneringen aan momenten van hoe je toen – als kind – met bepaalde situaties omging, hoe je hebt overleefd in de wereld waarin je leefde. Die herinneringen worden door een situatie in het nu opgeroepen en zijn de ingang naar het herkennen van illusies. Het komt dus altijd naar boven naar aanleiding van iets in de actualiteit.

Opruimproces

Het afscheid nemen is overigens de start van een opruimproces dat deze tijd van het jaar vraagt. Dat is het tweede belangrijke aspect van november. Opruimen betekent wegdoen wat niet meer aan de orde is, wat het leven niet meer doorlaat. Als je de lijn van de seizoenen wilt volgen, dan ben je tot vijftien december bezig met opruimen. Dat doe je dus in je huis, op je werk, in relaties, op je bureau, in je boekenkast, je computer, enzovoort. Als je er even voor gaat zitten, dan weet je vaak direct wat je nog te doen staat. Door middel van het opruimen en afscheid nemen, maak je je klaar (of schoon) voor de rust van de kerstperiode. Als je dat niet goed doet, dan zal in die rustperiode ‘oude rommel’ blijven bestaan en je lastigvallen.

Bedding

Je doet er in november tot slot goed aan om te zorgen voor een fijne bedding waarmee je de versplintering, het verval en de hectiek van november aan kunt gaan. Heb je een luisterend oor? Of kun je je eigen luisterend oor worden? Zijn er mensen in je omgeving waarmee je over jouw dagelijks brood kunt praten? Heel veel mensen hebben mensen om zich heen, die nodig zijn, maar gaan daar niet naar toe. Ze gaan er liever (onbewust) aan onderdoor dan dat ze met iemand in gesprek gaan. Daarom is een belangrijke vraag wat jouw bedding is waardoor je deze maand doorkomt en ook in rust december door kunt komen. En is die bedding er nou echt of moet je die nog maken?

Geboeid? Mail ons

Natuurlijk is er nog veel meer te vertellen over deze maand. Bijvoorbeeld over hoe je echt afscheid neemt van illusies. Ook gaan november over strijd, waarbij je moet weten dat het in november niet slim is om voor een overwinning te gaan. Als je hier meer over wilt leren, stuur dan een bericht naar info@clubgroeneveld.nl. Je krijgt dan de uitgebreide longread en audio opname toegestuurd.

November is een lastige maand, maar heb het goed.

---

Alle artikelen, podcasts en programma’s, die we maken over het vinden en volgen van een natuurlijk ritme zijn geïnspireerd op het werk (o.a. boek, podcasts) van Jaap Voigt. Jaap is onder meer adviseur, leraar, mede-oprichter van het ITIP en ook auteur van vele boeken, waaronder het boek ‘Leven en werken in het ritme van de seizoenen’. Met Jaap hebben we in de afgelopen jaren een fijne, warme en voor ons belangrijke band opgebouwd. Hij hielp ons met de opzet en verdieping van OBL en leerde ons om de inhoud centraal te stellen. Zo ontstond onze eigen liefde voor de studie naar het ritme van de seizoenen. Ben je benieuwd naar het boek van Jaap Voigt? Je bestelt het hier.